Plantaardige melksoorten

“Melk is goed voor elk”, je hebt dat gezegde vast wel eens gehoord. Maar is koemelk eigenlijk echt zo goed voor je? Recent onderzoek wijst uit van niet. Daarnaast zorgt de melkindustrie voor ontzettend veel dierenleed en onnodige belasting van de aarde. Gelukkig kan het heel makkelijk anders: er zijn zoveel verschillende soorten plantaardige melk! Lees hier een review over maar liefst 8 verschillende melksoorten.

Havermelk

We beginnen met mijn favoriet: havermelk! Deze melksoort heeft zeer weinig impact op het milieu, gebaseerd op de hoeveelheid grond, water en energie die nodig zijn voor de productie ervan. Ook kun je havermelk heel makkelijk zero waste zelf maken (klik hier voor een filmpje). Ik koop vaak havermout in bulk bij Ekoplaza in zelf meegebrachte blikken, maak daar havermelk van en gebruik het pulp om cake mee te bakken of als ontbijt. Havermelk kun je voor alles gebruiken waar je koemelk ook voor zou gebruiken, al smaakt het los minder romig. Met cacaopoeder erdoor kun je bovendien mega lekkere chocomel maken (of koop de kant-en-klare versie van Oatly).

Sojamelk

Sojamelk komt qua smaak, structuur en eiwitgehalte het dichtst in de buurt van koemelk als je het los drinkt. Over eiwitten hoef je je echter geen zorgen te maken: als je gevarieerd eet en zorgt voor een portie peulvruchten per dag, zit je waarschijnlijk al goed. Daarnaast denken veel mensen dat soja niet goed voor je is (het overzicht met vleesvervangers zonder soja is daarom ook de meest gelezen blog op mijn site), terwijl er steeds meer bewijs bij komt dat soja de gezondheid zelfs kan bevorderen. Toch drink ik zelf geen sojamelk, omdat ik al bijna dagelijks sojayoghurt eet en soms ook vleesvervangers op basis van soja – ik wil eenzijdigheid in mijn eetgewoonten voorkomen en té veel van iets is immers nooit goed. Ook het idee dat soja(melk) bijdraagt aan ontbossing is grotendeels ongegrond: slechts 6% van alle soja wordt verbouwd voor menselijke consumptie. Als je geen vlees eet, voorkom je meer ontbossing dan wanneer je geen sojamelk zou drinken. ;) Lang verhaal kort: er is niets mis met sojamelk! Sinds kort is er zelfs een merk met soja van Nederlandse bodem. Alleen bij sojamelk met smaakjes is het opletten of er niet te veel suikers zijn toegevoegd.

Rijstmelk

Rijstmelk is over het algemeen dunner dan sojamelk, omdat er vaak maar weinig rijst en heel veel water in zit. Voor een vollere rijstmelk kun je dus het beste zelf rijst en water met andere verhoudingen in een blender mixen. Rijstmelk heeft een licht zoete smaak, wat komt doordat het (uitgaand van een pak uit de supermarkt met 14% rijst) relatief veel suikers bevat. Daarnaast is de gebruikte rijst meestal niet volkoren. Zonnatura heeft wel volkoren rijstmelk voor €2,49 per liter. Zelf kun je dat velen malen goedkoper maken.

Kokosmelk

Kokosmelk is net als sojamelk wat dikker en romiger. Het wordt vooral gebruikt door curry, waarbij je de smaak van kokos meestal niet meer proeft. Als je wel van kokos houdt, is kokosmelk ook lekker door havermout of met muesli. Verder kun je kokosmelk gebruiken om rijst in te koken of om soep romiger te maken. Let er wel op dat er twee soorten kokosmelk zijn: dikke (die vind je meestal in blik in het schap met Aziatische producten) en dunne (meer geschikt om los te drinken en door ontbijtjes, te vinden in het schap met plantaardige melk).

Notenmelk

Er zijn allerlei verschillende soorten notenmelk: amandel, cashew, hazelnoot, tijgernoot, etc. Je zou misschien verwachten dat notenmelk rijk is aan eiwit, maar dat valt helaas tegen. Vaak bevat notenmelk namelijk maar 2 tot 4 procent notenpasta en verder water. Opnieuw de tip: maak het zelf! Met name hazelnoot-chocolademelk uit een pak is duur (wel €3,59 per liter van het merk Rude Health). Je bent veel goedkoper uit als je zelf de ingrediënten koopt en blendt.

Kruidenmelk

Dit telt niet helemaal als melksoort, want je hebt er een basis van haver-, soja-, rijst- of andere melk voor nodig. Het is wél een heel goed idee om bijvoorbeeld kurkuma of chai melk te maken. Dat is wederom lekker door havermout of sausjes, maar ook met koffie of thee. Kruiden voegen namelijk niet alleen smaak toe, ze zorgen er eveneens voor dat je extra vitaminen en mineralen binnenkrijgt.

Granenmelk

Speltmelk, gierstmelk, quinoamelk – je kunt het zo gek niet bedenken (eigenlijk vallen haver- en rijstmelk hier net zo goed onder, maar die zijn een stuk bekender). Als je zelf granenmelk wilt maken, let er dan op dat je de volkorenvariant gebruikt voor meer vezels en mineralen. Parelspelt en parelgierst zijn benamingen voor gepelde granen: niet volkoren dus. Granenmelk is ideaal voor mensen met een notenallergie, maar ongeschikt als je niet tegen gluten kunt. De smaak is zoet en goed te combineren met koffie.

Hennepmelk

Ook hennepzaad kun je mixen met water om melk te maken. Bij Ekoplaza kun je het zelfs kant-en-klaar kopen. Hennepmelk smaakt nootachtig en heeft dezelfde gezondheidsvoordelen als bijvoorbeeld hennepthee. Voor de milieuvoordelen geldt hetzelfde: hennep is een duurzaam gewas, waardoor hennepmelk minder impact heeft op de aarde dan noten-, rijst- of sojamelk (en koemelk natuurlijk). Tip: voor een extra kruidige smaak kun je in plaats van water hennepthee gebruiken om je melk mee te maken!

Toevoegingen

Aan veel melksoorten die je in de supermarkt koopt, worden vitamines toegevoegd zoals B2, B12, D en calcium. Omdat veel vitamines niet biologisch te produceren zijn, voegen biologische merken in plaats daarvan soms zeewier aan melk toe voor extra voedingsstoffen. Ik ben hier groot fan van: hoe natuurlijker, hoe beter. En je proeft het zeewier niet. Helaas worden en er ook onnodige dingen aan plantaardige melk toegevoegd. Bijvoorbeeld: conserveringsmiddelen, zonnebloemolie, stabilisators en zout. Ja, zout versterkt misschien de smaak enigszins, maar omdat Nederlanders over het algemeen te veel zout eten, zou ik nogmaals aanbevelen: maak je plantaardige melk zelf! Zo weet je precies welke ingrediënten erin gaan, kun je zelf de smaak en dikte bepalen, ben je goedkoper uit én bespaar je verpakkingsmateriaal. En het kost je slechts 5 minuten tijd! :)