Zelf kombucha maken

Zoals je op Instagram hebt kunnen zien, ben ik sinds een paar weken bezig met het brouwen van kombucha. Als je nu denkt: “kombucha, wat is dat?!” dan kun je hier een kijkje nemen voor wat achtergrondinformatie. Kort samengevat is kombucha gefermenteerde thee. In deze blog leg ik uit hoe ik ben begonnen met het zelf maken van kombucha, wat mijn tips zijn én of je verschil proeft met supermarkt-kombucha. Als je nog vragen of toevoegingen hebt, laat dan een reactie achter onderaan de pagina of stuur me een berichtje! :)

Hoe begin je met kombucha brouwen?

Voor het maken van kombucha heb je een scobyzwam nodig. Ik heb daar geen verstand van, dus het bestellen van een scoby via internet leek me nogal tricky. Daarom kocht ik een kant-en-klare starterskit van Yaya Kombucha bij de Ekoplaza. Daar zit een scoby in, een klein beetje kombucha als startvloeistof en een duidelijke handleiding. Zelf hoef je alleen suiker, water en thee toe te voegen.

Hoe werkt de fermentatie?

De scoby is een levende zwam die suiker “eet” en omzet in gisten. Dit zorgt voor het fermentatieproces. Er moet ook zuurstof bij kunnen, daarom zie je vaak dat mensen grote 3-liter potten gebruiken om kombucha in te brouwen. Die sluit je af met een theedoek in plaats van deksel (tegen stof en fruitvliegjes). Ik kocht er deze pot van Dille & Kamille voor. Na de eerste fermentatie van 7 tot 10 dagen, giet je de kombucha over in een fles voor de tweede, gesloten fermentatie. Hierbij zet je de kombucha nog 3 tot 5 dagen in een dichte fles in de koelkast. Doordat er geen lucht kan ontsnappen, ontstaat er tijdens de tweede fermentatie wat koolzuur, wat zorgt voor een beetje prik in de kombucha.

Tips voor het brouwen en de smaak

1. Zoals ik eerder noemde, heeft de scoby suiker nodig om gist te kunnen produceren. Het is lastig in te schatten hoeveel suiker de scoby precies nodig heeft. Als je mij een beetje kent, weet je dat ik niet van toegevoegde suikers houd. Om ervoor te zorgen dat er dus geen suiker overblijft in de kombucha, gebruik ik altijd wat minder dan het recept van Yaya Kombucha aangeeft. Ook voeg ik bij de tweede fermentatie helemaal geen suiker mee toe (hier zit de scoby namelijk niet bij). Én ik gebruik biologische kokosbloesemsuiker, een ongeraffineerde suikersoort.
2. Tussen de eerste en tweede fermentatie zeef ik de kombucha, zodat er geen stukjes scoby in het uiteindelijke drankje terecht komen. Dat kan overigens geen kwaad, maar lijkt me niet zo smakelijk. Hiervoor gebruik ik een hele dunne theezeef, die ook ideaal is om zelf havermelk mee te maken. Zo’n zeef vind ik handiger en hygiënischer dan een kaasdoek.
3. Gebruik een neutrale theesmaak. Om eerlijk te zijn proef ik niet veel verschil tussen groene of zwarte thee in kombucha. De smaak komt echt door wat je toevoegt tijdens de tweede fermentatie (zoals verse kruiden of fruitsap). Het heeft dus weinig zin om dure, fancy thee te verspillen aan iets wat toch een neutrale smaak krijgt. Zelf ga ik daarom voor een simpele, groene thee. Bijvoorbeeld die van Dutch Harvest. :)
4. Maak niet te veel in één keer, want 1 tot 2 liter kombucha is best veel voor een week. Om je scoby in leven te houden, kun je namelijk het beste meteen door met het brouwen van een volgende batch. Als je continu aan het brouwen bent, heb je dus iedere anderhalve week weer nieuwe kombucha. Het is wel een paar weken houdbaar in de koelkast, maar ik was in het begin iets te enthousiast met de hoeveelheid.
5. Deel je scoby’s! Iedere keer als je kombucha brouwt, vormt zich een nieuwe scoby. Deze kun je weggeven of gebruiken om je thuisbrouwerij uit te bouwen. Je kunt natuurlijk ook af en toe je scoby’s door iemand anders laten gebruiken, als je kombucha zelf even zat bent.
6. Voor een iets minder sterke kombucha en meer koolzuur, kun je bruiswater toevoegen na de tweede fermentatie.
7. Voor een zoetere kombucha kun je fruit(sap) toevoegen tijdens of na de tweede fermentatie. Dat geeft meteen een extra smaakje aan de kombucha en is gezonder dan pure suiker.
8. Spoel de pot of fles waarin je kombucha brouwt na iedere batch af met kokend water om bacteriën te doden. Echt doen, anders ontstaat er vrij snel schimmel in je kombucha.

Smaakt zelfgemaakte kombucha anders dan supermarkt-kombucha?

Mijn zelfgemaakte kombucha is wat zuurder dan die uit de supermarkt, maar zelf vind ik dat juist lekker. Ook zit er minder koolzuur in (wellicht doordat ik minder suiker gebruik, wat dan dus niet omgezet wordt in gist). Maar voor allebei deze dingen heb ik hierboven een tip gedeeld. Als je de smaak van zelfgebrouwen kombucha te sterk vindt, kun je het heel gemakkelijk aanlengen met water. Het scheelt mij in ieder geval geld en verpakkingen om zelf kombucha te maken. Plus: het is leuk om te doen en het smaakt dus goed! Daarom zou ik het zelf brouwen van kombucha zeker aanraden. Je kunt experimenteren met allerlei smaken en je leert veel over fermenteren. Tot nu toe was mijn favoriete batch die met verse munt. Ik maakte ook kombucha met vlierbloesem, maar daar proefde ik helaas weinig van, behalve dat de kombucha er iets zoeter door werd.